Özgüven Nedir?

2013-07-14

Share on Tumblr

Özgüvenin oluşmasında ve gelişmesinde birçok etken olmasına rağmen en önemli ve etkili olan şey kişinin kendi çabasıdır. Kimliğin oluşum sürecinde aile ve sosyal çevrenin, bireyin kendilik değerinin artmasına ve özgüvenin oluşmasına etkisi yadsınamaz olmakla birlikte, birey kendisiyle ilgili doğru ve gerçekçi analizler, bilinçli seçim ve çabalarla olumsuz deneyimlerini, olumluya çevirip, özgüvenini geliştirebilir.

Özgüveni yeterince gelişmemiş kişilerin kendileri hakkında kronikleşmiş bolca olumsuz düşünceleri vardır ve bu düşüncelerini kendi kişiliklerinin değişmez gerçekleri olarak algılar. Bu kişiler kendilerine inanmaz ve bir şeyler ters gittiğinde hep kendilerini suçlar. Sanki olumlu özellikleri hiç yoktur, Yaşamlarında başarılar kazandıklarında, birileri onları övdüklerinde, teşekkür edip, başarılarına sahip çıkmak yerine “Şans yardım etti”, “Çok da önemli bir şey değildi zaten” gibi cümleler kurarlar. Ek olarak, kendilerini ve ihtiyaçlarını savunma konusunda çok zorlanır ya da iletişimlerinde saldırgan bir tutuma bürünebilir.

İnsana başarma gücünü veren şey özgüvenidir. Özgüvenli insanlar başarı yolunda kendilerine gerçekleştirebilecekleri hedefler koyup bu hedeflere ulaşmak için mücadele eder ve çalışırlar. Hedeflerine ulaştıklarında ise bunun keyfini yaşayıp, kendilerine olan güvenlerini pekiştirip bir sonraki hedef için düşünmeye ve çalışmaya başlarlar. Bu tarz insanlar kendilerini ve hayatı gerçekçi ve objektif bir gözle irdelerler.

Mutluluk ve mutlu olma hali başarılarımızla çok alakalıdır. Mutlu olmanın temel şartlarından biri ise potansiyelimizin farkında olmaktır. Özgüvenli insanlar kendi potansiyellerini ve yapabileceklerini çok iyi bilirler ve kendilerine başarılı olabilecekleri hedefler koyarlar. Kendilerine potansiyellerinin üstünde yada sınırlarını aşan hedefler koymazlar.

Kişinin kendini algılayışıyla ilgili bir kavram olan öz saygı, kişinin güçlü ve zayıf yönleriyle kendini olduğu gibi kabul etmek ve kendini değerli görmektir. Hem insanın kendisini özgün bir birey olarak değerli, hem de karşılaştığı sorunlarla başa çıkabilecek kadar yeterli hissedebilmesi olan özsaygı; kendini büyük ölçüde itibarlı bir konuma getirmektir. Yani kişinin güçlü ve zayıf yönleriyle kendinin farkında olması ve var olan yönleriyle kendini değerli görmesi özsaygı ile ilgili iki ana unsurdur.

Değerlilik ve yeterlilik duygusu, özsaygının temelini oluşturur. Kişi bu duygulardan birini bile yeteri kadar hissedemediğinde yaşamdan aldığı doyum azalır ve kendini sevemez. Çünkü kişinin yeterlilik duygusu gelişmemişse sorunlar karşısında da yetersiz kalır; değerlilik duygusu gelişmemişse, özgün bir birey gibi hissedemez, kendine layık olduğu değeri veremez.