Hafıza sürecine katkıda bulunan diğer bir yöntem de görsel betimlemenin kullanılmasıdır. Böylece beynin sağ lobunun özel güçlerini kullanmış oluruz. Zihinde resimlerin kalıcılığı kelimeler ve dilden daha fazladır. Genellikle işittiğimiz yüksek hafızaya sahip insanların da kullandıkları yöntem budur.
Şu iki kelimeyi hatırlamanız gerektiğini varsayalım: "saat", "çaydanlık". Bu kelimeler hafızanızda kolayca canlandırılabileceği için, onları hayal etmekte herhangi bir zorlukla karşılaşmayacaksınız. Fakat bütün bir anlam çıkarmak için bu iki kelimeyi bir şekilde birbiriyle ilişkilendirmek zorundasınız. Eğer onlar "yapı" ve "kapı" gibi ses olarak ritimli kelimelerse veya birbirinin zıddıysa ya da iki dağ ismi gibi bir bağlantısı varsa gayet tabii hafızada tutulması kolay olur. Fakat bu iki kelime arasında açıkça bir ilgi yoktur.
Ancak hayalinizi kullanarak bir ilişki oluşturabilirsiniz. Bu iki kelimeyi birbirine bağlayabilecek bir şey düşünün. Belki büyükbabanızın saatinin rakkasında bir çaydanlık asılı olduğunu düşünebilirsiniz. Veya çaydanlıktan birçok küçük saatlerin döküldüğünü düşünün! Çağrışımın ne olduğunun önemi yoktur. Ne kadar alışılmadık ve tuhaf olursa o kadar iyi olur. Çünkü hafızamızda bu imaja karşı hazır bir şablon olmadığı için hafızamızın ekstra bir dikkat göstermesi gerekir. Buna ek olarak, sağ beyin lobu özellikle yaratıcı ve hatırlanabilir zihinsel imajlara daha yatkındır. Bu sebeple çağrışımın saçma olmasının sakıncası yoktur. Anlamın, sol beyin lobundaki anlam gibi mantıklı olması gerekmez. Sağ beyin lobu yargılamalarda bulunmaz, sadece uygun bulduğu resimleri kabul eder.
Bu prensibi küçük bir alıştırma ile pratiğe dökelim. Bu teknik, daha önceki hafıza testlerinde zayıf olan veya görsel hayalinin iyi olmadığını düşünen kişiler üzerinde uygulanabilir.
İlk olarak üç veya dört kelime düşünerek ve onları biraz önce bahsettiğimiz gibi tuhaf görsel imajlarla ilişkilendirerek tekniğimize ısınalım. Hatırlayabilirle yeteneğiniz sizi şaşırtacak.
Şimdi aşağıdaki rastgele verilmiş kelimelere bir bakalım:
Şövalye kolej çocuk çiftlik briç çek şişe kızak bilgisayar kayalık
Her kelimeyi hafızanızda canlandırın. Fakat her kelimenin bu on kelimeden oluşan bütün bir hikaye olabilmesi için birbiri ile bağlantısı olmalıdır. Bu canlandırmalar ve çağrışımlar sizin için anlamlı olmalıdır. Aynı zamanda alışılmadık ve hafızada tutulabilir olmalarına dikkat etmelisiniz. Bütün bu çağrışımlar hayal dünyanızı yansıtmalıdır. Bir örnek verelim:
Parlayan zıriffîyla bir şövalye, bir çocukla kavga etmek için okula doğru geliyordu. Çocuk bir çiftçinin briç oynadığı en yakın çiftliğe atladı. Çiftçi oyununu bıraktı ve bir çek yazdı. Bunu bir şişenin içine koydu ve şişeyi bir kızağa bağlayarak yokuş aşağı bıraktı. Şişe kayanın üzerindeki bilgisayara çarptı.
Herkes kendi "aptalca" hikayesini kurgular. Herkesin çağrışımları farklı olacağından hikayeleri de farklı olacaktır. Önemli olan, kelimelerin sırasıyla hatırlanabilmesidir. Bu şekilde görselleştirilen kelimelerin hatırlanması kolay olacağından bir saat kadar başka bir işle uğraşılsa bile kelimeler yeni ezberlenmiş gibi kolayca hatırlanılabilir. Bunu deneyin. Tek kural; hikayeyi oluşturacağınız imajların açık bir şekilde canlandırılması ve bunların yapabildiğiniz kadar saçma ve hafızada tutulabilecek şekilde olmasıdır. Hafızada canlandırma aynı zamanda her kelime ve bunu resmi arasında bağlantı kuracak bir hikaye demektir.
Daha sonra, eğer hikayenin başlangıcını hatırlayamıyorsanız (Bu başlangıç hikayenin kalan kısmını hemen aklımıza getirir) şövalyenin çağrışımına 'a' harfini veya T rakamını da ekleyin. Böylece başlangıcı hatırlamak istediğinizde zihnen 'a' veya Ti düşünürsünüz. Bu da hemen ilk kelime-resmi aklımıza getirir. Hikayeyi tersinden hatırlayarak kelimeleri tersinden de kolayca ezbere söyleyebilirsiniz. Eğer ilk ve son kelimeleri bir ilmikle birbirine tutturabildiyseniz ortadan bir kelime de bütün kelimeleri hatırlamanızı sağlayabilirdi. Örneğimizde; bilgisayar, koleje dörtnala gelmekte olan dikkatsiz şövalyenin sırtında olabilir. Hemen hatırlanılabilen bir hafıza modeli oluşturulursa başlangıçta veya sonda herhangi bir noktadan hatırlanılabilir. Sol beyin lobunun kelimelerinden ziyade sağ beyin lobunun bu kelimeleri canlandırma özelliğinden faydalanarak bilgiler daha kısa sürede ve daha kalıcı olmak üzere öğrenilebilir.
Bu metod aynı zamanda ezberlenemeyecek olan kelime ve değerlerin hafızaya yerleştirilmesinde kullanılabilir. Birçok idareci gibi belki siz de yarın 'yapılacak şeyler' listesi oluşturuyorsunuzdur. Bunu aklımızda tutmamız gerekli olmamasına rağmen belirli aralıklarla yazılı bir listeye bakmak zorunda olmamak verimliliği arttıracaktır. Aynı zamanda bu hafızanıza ciddi bir şekilde ihtiyaç duyacağınız zamanlar için de iyi bir pratik olacaktır. Örneğin, bir konuşma yapmanız gerektiğinde veya önemli bir toplantıya katıldığınızda.
Bu şekilde ezberlediğiniz kelime sayısında limit yoktur. Net bir imaj oluşturulursa ve devam eden bir hikaye şeklinde bir kelimeden diğer birine çağrışım kurulabilirse zihnimiz dinlenecektir. Etkili, parlak ve biraz da tuhaf bir imaj unutulmayacaktır. Bu arada sol beyin lobumuzu tamamen yok sayma gafletine de düşmeyelim! Beynimizin tamamına güvenelim ve kullanalım.
DERLEYEN... (EDİTÖR)
İletişim:
[email protected]
Bu makale şu konularla ilgili olabilir :
betimleme -
betimleme tekniği -
BETİMLEME TEKNİKLERİ
başlıklı Cemal KONDU
tarafından yazılan yazı 5616 kişi tarafından okundu ve 0 kişi tarafından yorumlandı