Şimdiye kadar görmüş olduğumuz yeniden çerçevelendirme yaklaşımları da problem tanıma açısından yararlıdır. Bunlar genellikle çok sayıda yeni sorun yaratacaklar, dolayısıyla, bu sürecin ikincil bir yararı olarak, ele alınacak doğrudan ilişkili sorun ya da fırsat sıkıntısı olmayacaktır. Bir yeniden çerçevelendirme işleminin açığa çıkaracağı yeni sorun pekâlâ kritik bir faktör ya da ana neden olabilir. Dolayısıyla, yeniden çerçevelendirici düşünmeyi bir problem bulma aracı olarak her geleneksel tekniğe uygulayabilirsiniz.
Daha tutucu yöneticiler çerçevelerini değiştirmekten kesinlikle hoşnut olmazlar, zira bu, ortaya yeni gerçekliklerin çıkmasına neden olur. Çeşitli temel sorunları gizleme olasılığı olan görülebilir semptomlara bağlı kalmak onları daha mutlu kılar ve bu durumda bile, ölçülemeyen ‘yumuşak’ faktörleri çoğu kez önemsemezler. Yeniden çerçevelendirme, her şeyden çok, kendi sınırlı algılama kapasitemizi gözler önüne serecektir. DERLEYEN.
İlgi gören başka bir strateji yaratıcılıktır. Walt Disney, yaratıcı çalışmasıyla dünya çapında ünlü olmuş; önde gelen bir NLP yazan ve eğitmeni olan Robert Dilts de, onun başarılı stratejisinin biraz sonra açıklayacağım bir modelini yaratmıştır. Bu modelde, kişiliğimizin bazen yaratıcılık, diğer zamanlarda ise daha gerçekçi ya da eleştirel bir görünüm sergileyen farklı kısımları vurgulanmaktadır. Kişiliğimizin farklı kısımlarına ilişkin bu düşünce NLP'de önemlidir: Bu kısımlar farklı, fakat olumlu niyetlere sahiptir, ama birlikte çalışmazlarsa çatışma ve etkisizlik doğar, uyum içinde çalıştıklarında ise mükemmeliğe ulaşma potansiyeli söz konusu olur.
Bunu, bir yönetici olarak size uygulandığı şekliyle anlatmak istiyorum. Hepimiz kendimizi süper yaratıcı olarak görmesek de, yaratıcı bir şekilde davrandığımız zamanlan genellikle anımsayabiliriz. Gerçekten de, düşünmemizin bu kısmının bilinçsiz niteliği yüzünden, ürettiğimiz olağanüstü fikirler genellikle bizi de şa
Eleştirel bir yönetici için büyüleyici olabilecek başka bir şey de, bir insanın bir halden diğerine geçerken sergilediği farklı fizyolojiyi gözlemlemektir. Örneğin vücudun duruşu ve ses tonu, insanın ruh haline göre bir anda değişebilir. Bu, yeni beceriler sergilemeye başlarken yaratıcı, gerçekçi ya da düzenlemede iyi olmadıklarını düşünen insanlar için bir dışa yansıtma durumu olabilir. Bu modeli evde ve bir dereceye kadar işte uyarlayabilir, örneğin, evde farklı odalar ya da koltuklar kullanabilirsiniz. Ama şu önemli NLP ilkelerine uymanızı özellikle tavsiye ederim:
• Her hal için, tıpkı oturduğunuzda sizi rahatlatan, sevdiğiniz bir koltuk gibi, hemen bütünleşebileceğiniz ve zamanla bu bütünleşmeyi güçlendireceğiniz, tercihen somut, fiziksel bir demirleme yerine sahip olun.
• Bir halden çıkmadan diğerine girmeyin (ayrı yerler kullanmanın bir başka nedeni). Aksi halde, bir hali diğerine yanınızda götü
Eleştirel bir yönetici için büyüleyici olabilecek başka bir şey de, bir insanın bir halden diğerine geçerken sergilediği farklı fizyolojiyi gözlemlemektir. Örneğin vücudun duruşu ve ses tonu, insanın ruh haline göre bir anda değişebilir. Bu, yeni beceriler sergilemeye başlarken yaratıcı, gerçekçi ya da düzenlemede iyi olmadıklarını düşünen insanlar için bir dışa yansıtma durumu olabilir. Bu modeli evde ve bir dereceye kadar işte uyarlayabilir, örneğin, evde farklı odalar ya da koltuklar kullanabilirsiniz. Ama şu önemli NLP ilkelerine uymanızı özellikle tavsiye ederim:
• Her hal için, tıpkı oturduğunuzda sizi rahatlatan, sevdiğiniz bir koltuk gibi, hemen bütünleşebileceğiniz ve zamanla bu bütünleşmeyi güçlendireceğiniz, tercihen somut, fiziksel bir demirleme yerine sahip olun.
• Bir halden çıkmadan diğerine girmeyin (ayrı yerler kullanmanın bir başka nedeni). Aksi halde, bir hali diğerine yanınızda götü
Çoğu yönetici bu durumu aşina olmaktan da daha öte, iyice bilmesine rağmen, bu aşamanın yönetim kitaplarında kabul edilmesine çok az rastlarsınız. Nitekim bu aşama, ‘boş bir duvar’a dayandığınız, ‘bir çember içinde dönüp durduğunuzu’ hissettiğiniz ya da çalışmayı tamamen kesmeye hazır olduğunuz zaman ortaya çıkar. Ayrıca, bir problem çözmeye ya da görevinize başladıktan çok kısa süre sonra, yine epeyce yol katettikten sonra da ortaya çıkabilir, ama genelde etki her iki halde de aynıdır. Böyle durumlarda, elinizdeki problemi fırlatıp atmaya ve daha çabuk sonuçlar üretecek bir şeyle devam etmeye kışkırtılırsınız.
Paradoksal bir durumdur ama, hayal kırıklığı zihinsel sürecin önemli bir parçasıdır. Dünyadaki en büyük düşünürleri bile, herhangi bir şeyle uğraşırken havlu atma noktasına hale geldikleri, derin bir hayal kırıklığı, şüphe ya da depresyon dönemlerinden geçtiklerinden anlatmaktadırlar. Ancak büyük düşünürlerin dikkat çektikleri başka bir nokta da, en büyük
Ne şans ki, beyinlerimiz zamanı makul bir şekilde fark edebilmektedir. Böylece, bu sabah yaptığınız düzenli bir faaliyet ile aynı şeyi beş yıl önce yapmanız ve gelecekte bir zamanda yapmayı hayal etmeniz arasında ayrım yapabilirsiniz. NLP bize düşünme süreçlerine ilişkin bir yapı sağlayarak, zamanın içgüdüsel olarak farkında olmamızı sağlayan gerçek nörolojik farklılıkları tanımamıza yardımcı olabilir. Örneğin geçmiş ve şimdiki benzer olaylan ya da deneyimleri hayal ederek, temsil sistemleri (görmek, duymak, hissetmek) ve alt temsil sistemlerindeki (‘görüntü’ kontrastı ve parlaklığı, ses tonu, vb.) farklılıkları saptayabilirsiniz. Buna, daha önce gördüğümüz gibi zamanı betimlerken solda veya sağda, önde veya arkada olabilen görüntünün yeri de dahildir. Her düşüncede, sadece deneyimi değil, zaman boyutunu da betimleriz. Tabii farklılıklar çok ince olabilir; bazen bir şeyi gerçekten yapıp yapmadığımızdan, ya da onu sadece net Başkalarının Stratejilerini Anlamak bir şekilde hayal edi
Bazı insanlar şeyleri ortak yönlerine göre sınıflandırırken, bazılan ise farklılıklan dikkate alırlar. Bir insan örneğin bir ortak eğilim yakalarken, diğerinin dikkatini belki de bir istisna çekecektir. ‘Uyum’u temel alan bir insan genelleme yapma eğilimindedir. ‘Uyumsuz’ bir insan ise genellikle özgül yanlar üzerinde yoğunlaşır. Bir insanla anlaşamadığınız durumlarda, bunun nedeni dünyaya bakışınızdaki bu temel farklılık olabilir. Bu meta programların neyi amaçladıklarını bilmezseniz, bir insanı çok kolay cahil, kavgacı, olumsuz veya önemsiz aynntılara takılan biri olarak defterinizden silebilirsiniz. Aslında böyle bir durumda karşılaştığınız şey, dünyayı temsil etmenin, muhtemelen sizinki kadar geçerli ve benzersiz, yine sizinki kadar zengin olan başka bir yol, başka bir algı haritasıdır.
DERLEYEN... (EDİTÖR) İletişim:[email protected]