Psikoanaliz geleneksel bir terapi şeklidir. Terapi esnasında kişi aynı filmlerde gördüğümüz gibi kanepeye yatırılır, terapist kişinin görüş alanının dışında kalır. Psikanalizin amacı, bilinçdışında yatan çelişkileri bilinç düzeyine çıkarmak ve bir çözüme ulaştırmaktır. Terapist kişinin bilinçdışındaki çelişkilerini bilinç düzeyine çıkarır ve bunları kabullenmesini sağlar.
Kişinin bilinçaltının derinliklerine gömülmüş ve anıldığında acı veren yaşantılar hatırlanmaz. Gerek bilinç gerekse bilinçaltı, sıkıntıların yüzeye gelmesini engeller, direnç geliştirir. Bu direncin çözülmesi önemlidir ve oldukça uzun bir yol izlenmesine sebebiyet verebilir. Acı veren durum, yüzeye çıktığında kişinin kaldıramayacağı kadar ağır bir etki yaratacaksa çözüm konusunda çok dikkatli olunmalıdır. Bunu psikoanaliz eğitimi almış bir kişinin yapması gerekir. Yani terapistin ciddi bir eğitimden geçmiş olması önemlidir.
Psikoanalizin bilinçaltında yer etmiş çatışmaların ortaya çıkarılmasındaki etkisi için "Korkunun Nedenleri ve Biyolojisi" başlığı altında anlattığımız Küçük Hans örneği hatırlanabilir. Freud'un tedavi ettiği Küçük Hans, küçük yaşlardayken istemeden annesiyle babasını yatakta görmüş ve dehşete düşmüştü. Bu şahitliği bilinçaltının derinliklerine gömen Küçük Hans, Viyana sokaklarında gördüğü atlarla o ana geri dönüyor ve bu durum onda at korkusu olarak açığa çıkıyordu.
Psikoanalizde önemli olan, duygusal ve bilişsel anlayışın kazanılmasıdır. Bunun için, terapist mümkün olduğunca geriye gidip geçmiş yaşantıların kişinin bilinçaltındaki etkisini gün yüzüne çıkarmaya çalışır. Psikoanaliz uzun süreli bir terapi sürecidir ve yoğun olarak yapılır. Terapist sürece katılımını sorularla, kolaylaştırıcı sözlerle ve çok nadir olarak yaptığı açıklama, yüzleştirme ve yorumlarla sınırlar. Kişinin serbest çağırışımla aklına gelen her şeyi hiç ket vurmadan anlatabilmesi için onu daha çok konuşmaya, anlatmaya teşvik eder.
Terapinin başlarında kişi, kendisini terapiste açmakta zorlanır. Terapist anlattıklarına getirdiği yorumlan kabullenmek istemez. Fakat zamanla terapiste güveni arttıkça daha rahat olarak serbest çağrışımda bulunur. Böylece hasta geçmişte yaşadığı çatışmaların kaynağını ve bunları nasıl bilinçaltına ittiğini anlamaya başlar.
Psikoanalizin kurucusu Freud'dur. Fakat bugün psikoanlitik terapi yapan uzmanların hepsi Freud'un tekniği aynen uygulamazlar. Freud'un kullandığı teknikte terapist ve hasta arasında çok yoğun bir ilişki vardır. Oysa bugün birçok terapist hastasını haftada 3-6 defa yerine 1-2 defadan fazla görmez. Tedavi sürecini yıllara yaymaz, haftalar ya da aylarla ifade edilen daha kısa süreli psikoterapiler uygular. Bugünkü yaklaşımda hastanın yalnız geçmişine değil, şu anda içinde bulunduğu duruma ve geleceğe bakışına da önem verilir.
Psikoanalizde üç ayaklı benlik yapılanması söz konusudur: İd, ego ve süperego. Diğer bir deyişle de alt benlik, benlik ve üst benlik. 'Alt benlik' kavramı, cinsellik ve saldırganlık gibi içgüdüleri; 'üst benlik' de anne baba ve diğer önemli kişiler ile etkileşim suretiyle geliştirilmiş değerlere dayanan vicdanı temsil eder. 'Benlik' ise alt benliğin istekleri ile üst benliğin değerleri arasında arabulucudur. Örneğin alkol kötüye kullanımı olan bir kişinin alkol almakla almamak arasında yaşadığı çatışma ve aldıktan sonra duyduğu pişmanlık, üst ve alt benlik arasındaki çatışmalara örnek olarak verilebilir. Kişi bu çatışmayı çözemezse bilinçaltına iter. Söz konusu çatışmalar bilinçaltına itilmekle ortadan kaybolmaz; insanın davranışlarını etkilemeye devam eder. Bilinçaltında çözüme ulaşamamış çatışmaların etkisi yoğunlaştığında, benlik işin içinden çıkamaz ve kişinin davranışları yaşadığı çatışmalar tarafından biçimlendirilir. Psikoanalitik bakışa göre, normal dışı davranışların kaynağı, çözüme ulaşamamış bilinçaltı çatışmalarıdır ve psikoanalitik terapinin amacı bilinçaltında yatan çatışmaları bilinç düzeyine çıkarmak ve bir çözüme ulaştırmaktır.
Bu makale şu konularla ilgili olabilir :
Psikoanaliz -
Psikoanaliz nedir -
PSİKOANALİZ NEDİR ?
başlıklı Cemal KONDU
tarafından yazılan yazı 3195 kişi tarafından okundu ve 0 kişi tarafından yorumlandı