İyi hatırlamak için öncelikle unutmanın sebeplerine bakmak gerekir.
Unutmanın sebepleri şunlardır:
1) Bir olay veya bilginin içine gerektiği kadar girmemekten ötürü zayıf bir izlenim alınması.
2) Tekrarlamamaktan ötürü izlenimin kaybolması.
3) O izlenime, başka izlenimlerin karışması.
4) Hatırlamaktan hoşlanmadığınız anıların bastırılması.
O halde hatırlamak için işe yukarda sıralananların tersini yaparak başlamak gerekir. Bunun için şunları yapmak yerinde olur:
1) Dikkati olay veya bilgi üzerinde yoğun bir şekilde odaklaşturarak kuvvetli bir Menim edinmek.
2) Düzenli tekrarlar yaparak bilgiyi (izlenimi) pekiştirmek.
3) Başka izlenimlerin bilgiyi karıştırmasından kaçınmak.
4) Hoş gelmeyen anının bastırılmasından ve dilenen yönde şekillendirmesinden kaçınmak.
Hiç duymadığımız ve görmediğimiz bir şeyi hatırlamamıza imkân yoktur. Bu sebeple hatırlamanın ilk adımı, hatırlanmak istenen bilgiyle ilgili derin bir izlenim edinmektir. Öğrenmek gibi yüksek düzeyli bir beyin etkinliği sırasında dikkatin "sadece" öğrenilmek istenen malzeme üzerinde yoğunlaşması gerekir.
Mükemmel bir dikkat düzeyine ulaşmak şu dört basamaktan geçmekle mümkündür:
1) Belirli bir ölçüde gevşemek (bütünüyle değil),
2) Dikkat edilmek istenen konuya derin ve sürekli bir ilginin geliştirilmesi,
3) Dikkatin yapılmakta olunan işe yönelmesini engelleyen duygusal problemlerin yatıştırılması,
4) Dikkatin dağıldığı ve zihnin gezindiğinin hissedildiği anda dikkati konu üzerinde yoğunlaştırma alışkanlığının biçimlendirilmesi.
Yukarda sıralananları özetleyerek tekrarlamak gerekirse, dikkat dört faktöre bağlıdır. Gevşeme, îlgi, Duygu, Alışkanlık. Bu özellikleri iyi hatırlayabilmek için baş harflerini bir kelime haline getirebilirsiniz: GIDA.
Hafızayı geliştirmek konusunda birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalardan elde edilen bilgilerden hem kısa süreli hafızayı, hem de uzun süreli hafızayı geliştirmek konusunda yararlanmak mümkündür.
Bundan sonraki sayfalarda önerilen hafızlama sistemlerinden bazılarını uyguladığınız zaman bugüne kadar uygulamakta olduklarınızla kıyaslayarak nasıl çalıştıklarını göreceksiniz.